Eskimosi kanadyjscy w liczbach
ludność Inuit Dane: www.itk.ca |
Podczas jednej z audycji radiowych w 2012 roku emitowanej przez Program II Polskiego Radia zostałem poproszony o określenie liczby Eskimosów zamieszkujących terytorium Kanady. Posłużyłem się wówczas ststystykami z początku lat '90-tych mając jednocześnie świadomość, że nie są już one kompletne. Postanowiłem zatem zaktualizować posiadane dane o najnowsze wyniki.
Ponieważ spis ludności, szczególnie na tak ogromnych i niedostępnych terenach, jest przedsięwzięciem dość mocno skomplikowanym i czasochłonnym, ststystyki takie nie pojawiają się zbyt często. Są też stosunkowo kosztowne do przeprowadzenia. Oto i one.
Kilka uwag dotyczących nazewnictwa
Jak definiujemy "Inuitów"? Zebrane dane, które przedstawione zostały w tabelach odnoszą się do osób, które uznają się za Eskimosów. Natomiast nie wliczone w statystyki zostały dane osób, którzy mimo iż mieli eskimoskich przodków, nie deklarują się jako Inuk.
Kto nie został uwzględniony w tabelach? W roku 2001, do kompletnych danych brakowało około 8% ludności z Terytoriów Północno-Zachodnich Kanady. Osoby te nie są zawarte w tabelach na podstawie kanadyjskich danych statystycznych. Wyjątek od całkowitej populacji Kanadyjczyków stanowi około 30.000 osób żyjących w tubylczych społecznościach, które nie brały udziału w spisie.
Kwestie geograficzne związane z Eskimosami z Labradoru. Informacje zawarte w tabelach i dotyczące Eskimosów labradorskich dotyczą zarówno prowincji Nowa Fundlandia jak i Labrador. Dla niektórych tabel dane te pochodzą specjalnie z regionu Nunatsiavut. "Wybrane społeczności Eskimosów", określone w Aboriginal Peoples Survey (APS) dotyczą terenów: Happy Valley - Goose Bay, Makkovik,Postville, Rigolet i Nain.
Dorośli i dzieci Eskimosów: różnice wiekowe. W powyższych tabelach za dorosłych określa się osoby w wieku 15 lat i więcej, podczas gdy dla dzieci przyjmuje się wiek 0-14 lat. Informacje dotyczące dzieci były zazwyczaj dostarczane przez dorosłego, który wiedział o nich najwięcej (zwykle rodzic lub opiekun).
Liczba Inuitów kanadyjskich
Dane: www.itk.ca
Liczba Inuitów w stosunku do całej populacji Kanady
www.itk.ca
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na różnice procentowe młodej generacji, gdzie Inuit w wieku do 14 lat stanowią aż 35% populacji natomiast Kanadyjczycy nonative stanowią zaledwie 18%. Z jednej strony mamy pozytywny trend wzrostu populacji Inuitów, który niestety nie jest obarczony negatywnymi skutkami. Druga strona medalu to wiek młodych dziewczyn, które niejednokrotnie nie radzą sobie z rolą matki. Przyjęcie roli opiekuna nowej generacji w wieku 16 lat to bardzo często obowiązek, który przerasta możliwości młodych Inuitek nie tylko pod względem finansowym ale i emocjonalnym. Dodatkowo często utrudnia drogę dalszego kształcenia czy rozwoju zawodowego.
Inuici posługujący się językiem Inuit na co dzień
www.itk.ca
Warto tutaj wspomnieć, że w Kanadzie używane są cztery główne dialekty języka Inuit: Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuttitut oraz Inuvialuktun. W tabeli dotyczącej grup wiekowych możemy zauważyć, że podczas gdy 69% Eskimosów będących w stanie posługiwać się własnym językiem aż 50% wykorzystuje go jako języka używanego najczęściej w domu.
Średnia długość życia Eskimosów i nie-Inuitów mieszkających w Społecznościach Eskimoskich* w 2001 r.
* Tabela opiera się na informacjach dotyczących Eskimosów i nie-Eskimosów mieszkających w 6 społecznościach Eskimoskich na terenie North-West Teritorry w Kanadzie, 28 społeczności w Nunavut, 14 w Nunavik i 6 w regionie Nunatsiavut.
www.itk.ca
Proszę zwrócić uwagę na znaczące różnice w długości życia między Eskimosami i Kanadyjczykami obydwu płci. Wskaźnik dla mężczyzn wynosi 12,6 roku na niekorzyść Inuitów, natomiast kobiety Inuit żyją krócej również o przeszło 12 lat.
Skłonność do popełnienia samobójstwa wśród Eskimosów, Indian i Kanadyjczyków ogółem
Dane dotyczące Inuit pochodzą za okres od 1999 do 2003 roku, natomiast dane dla Indian i pozostałych Kanadyjczyków odnoszą się do roku 2000.
www.itk.ca
Jeżeli natomiast przyjrzymy się spożyciu alkoholu w 2001 roku to 37% dorosłych Eskimosów nie używało trunków wyskokowych. Dane dotyczące płci wskazuję, że 41% eskimoskich kobiet jest niepijących, natomiast odsetek mężczyzn wynosi 33%. Wśród tych, którzy uraczyli się drinkiem, 70% zrobiło to mniej niż 3 razy w miesiącu. 19% pijących zaszalało natomiast bardziej pijąc 5 lub więcej alkoholowych porcji podczas jednej imprezy, których częstotliwość wynosi 2 lub 3 razy w miesiącu.
Współczynnik dzietności
Współczynnik dzietności wskazuje średnią liczbę dzieci, jakie rodzi kobieta Innuit w czasie swojego życia. Dane wykazują, że przyrost naturalny Kanady zmniejsza się we wszystkich grupach, nie tylko wśród Innuitów i Indian.
www.itk.ca
Na uwagę zasługuje fakt, że spora liczba kobiet swoje potomstwo karmi piersią. Badania przeprowadzone były dla dzieci w wieku od 4 do 14 lat. I tak, dane dla regionu Labrador to 51%, w Nunavik jest ich 57%, w regionie Nunavut współczynnik wynosi 59% a w Inuvialuit odsetek sięgnął 66%.
Aktywność przejawiana przez najmłodszych
www.itk.ca
Definicje
• Aborygeni - ogólne pojęcie obejmujące Inuitów, Indian (First Nations) i Metysów.• Pierwsze Narody (First Nations )jest również pojęciem, które obejmuje Inuitów, Indian (First Nations) i Metysów.
• Terminy Aborygeni i Pierwsze Narody (First Nations) bywają stosowane zamiennie.
• Inuit to współczesny termin "Eskimo".
• First Nation to współczesne określenie "Indian".
• Inuici są określani jako aborygeni natomiast rzadziej (bądź w ogóle w niektórych przypadkach) jako Pierwsze Narody (First Nations), ponieważ termin ten (First Nations) stosuje się raczej do Indian. Eskimosi natomiast nie są Indianami.
• Określenie "Ludność rdzenna" jest ogólnym termin obejmującym Aborygenów lub First Peoples w Kanadzie i innych krajach. Na przykład, termin "Ludność rdzenna" kwalifikuje do swojego zbioru Inuitów w Kanadzie, Maori w Nowej Zelandii czy Aborygeni w Australii i tak dalej. Określenie "Ludność rdzenna" jest powszechnie używane w kontekście międzynarodowym. Tytuł deklaracji ONZ dotyczący praw rdzennej ludności jest najlepszym przykładem globalnej inkluzywności terminu "Ludności rdzennej".
Pozostałe tematy, które mogą cię zainteresować
Praktycznie ludność Alaski stale rosła (rozpatrując przyrost na przestrzeni dekad: 1920, 1930, 1940 itd.) z jednym gwałtownym spadkiem na początku XX wieku, kiedy to skończyła się sławna gorączka złota na Alasce i poszukiwacze masowo zaczęli opuszczać niegościnne, wilgotne i nie oferujące podstawowych wygód tereny alaskanskiego interioru.
Oto jak przebiegały zmiany alaskańskiej populacji na przestrzeni lat i jakie sią prognozy na przyszłe oraz co z tego wynika.
W roku 1953 i 1955 rząd kanadyjski przeprowadził eksperyment zasiedlenia najdalszych krańców Dalekiej Północy. Operacja została przeprowadzona relokując społeczności tubylcze z Pond Inlet i Inukjuak (dawniej Port Harrison).
Mimo protestów Eskimosów, w roku 1953 na miejsce Resolute Bay dotarły 23 osoby i 27 psów. Program relokacji w początkowej fazie odbył się bez zapewnienia na miejscu niezbędnej infrastruktury. Kontrowersje w tej sprawie trwały od samego początku i w roku 1996 rząd Kanady zdecydował się wypłacić Eskimosom odszkodowanie w wysokości 10 milionów $. Teraz do tej kwoty dołączył również oficjalną notę z przeprosinami.
Szerokie spektrum zagadnień związanych z ludami rejonu arktycznego i subarktycznego powoduje, iż obok tematów ściśle powiązanych z autochtonami tych regionów, pojawiać się będą również teksty o nieco innej tematyce. Głośnym echem odbija się obecnie problem globalnego ocieplenia, które bezpośrednio przekłada się nie tylko na jakość ale i styl życia Ludów Północy. Te problemy 'makro', dotyczące Arktyki, jak i wiele cech wspólnych dla wszystkich autochtonów Północy zostały zaszeregowane jako tematy ogólne i można je znaleźć pod poniższym linkiem.
Z uwagi na to, iż różne 'kraje arktyczne' prowadzą odmienną politykę wobec tego regionu oraz posiadają w różnym stopniu rozwiniętą infrastrukturę i plany zagospodarowania Północy, poniższy podział został dokonany regionalnie - według mapy.
Ameryka AzjaNie udało się uniknąć pewnych punktów stycznych między poszczególnym krajami jednak samo życie pokazuje, że polityczne podziały i granice państwowe nie stanowią już takiej bariery jak w czasach zimnej wojny. Natomiast nowe możliwości komunikacji i aktywizacja tubylczych społeczności łączą je jak nigdy dotąd. Zatem ów podział przyjmijmy umownie jako bardziej porządkujący układ portalu, niż stricte odnoszący się do rzeczywistości.